Наставниця

19.02.2024 «Картки! Усі розумні думки, цитати зі статей й монографій ретельно записуй на картках. Переглядай, перечитуй і аналізуй. А потім намагайся укласти їх так, щоб думки розумних людей підтверджували твою концепцію» - саме так майже тридцять років тому Вікторія Анатоліївна Зарва вчила мене опрацьовувати матеріали для написання дипломної роботи – порівняння особливостей літературного процесу в українському та польському модерністському середовищі багатонаціонального Львова. Тепер моя перша наставниця у Німеччині, я в Польщі, а ці картки й досі зберігаються десь у шухлядах в окупованому Бердянську, в охопленій війною Україні.

Постколоніальні деконструкції

19.02.2024 Постколоніалізм є ключовою методологією в гуманітарних дослідженнях, оскільки він має важливі когнітивні, естетичні та прагматичні наслідки. Постколоніальний підхід дозволяє глибше зрозуміти сучасний світ, розкриваючи механізми влади та пригнічення, що походять з епохи колоніалізму та імперіалізму / неоімперіалізму, ставить питання про справедливість і рівність у контексті історичного процесу та сучасної нерівності, а також надає засоби боротися з дискримінацією та виключенням, що сприяє формуванню більш справедливого суспільства.

Maurice Barrès: „naród tytułowy” – pojęcie nieznane w Polsce

28.11.2023 Maurice Barrès, francuski pisarz i polityk, był jednym z najwybitniejszych przedstawicieli francuskiego nacjonalizmu na przełomie XIX i XX wieku. W swoich pracach często odwoływał się do pojęcia narodu tytułowego.
Barrès uważał, że naród tytułowy to naród, który jest dominujący w państwie, w którym żyje. Naród ten ma swoją własną kulturę, tradycje i język, które są przekazywane z pokolenia na pokolenie. Naród tytułowy ma również prawo do samostanowienia i do obrony swojej tożsamości.

Від Майдану до перемоги над псевдоімперією рашистів

21.11.2023

Революція Гідності, яка відбулася в Україні в 2013-2014 роках, була поворотним моментом в історії країни. Вона стала символом боротьби українського народу за свободу, демократію та європейське майбутнє.

Rosyjska kultura: unieważnienie, unicestwienie czy rewizja?

12.11.2023

Wojna w Ukrainie to punkt zwrotny w historii rosyjskiej kultury. Zmusza nas do ponownego przemyślenia sposobu, w jaki postrzegamy tę kulturę. Nie możemy już ignorować jej imperialistycznego charakteru i związków z przemocą. Musimy zacząć postrzegać rosyjską kulturę jako złożoną i kontrowersyjną, która zawiera zarówno elementy piękne, jak i przerażające.

W rocznicę wybuchu wojny

03.03.2023 W dniu 27 lutego Zarząd Wydziału I Towarzystwa Naukowego Warszawskiego zorganizowało spotkanie naukowe, na którym prof. dr. hab. Lech Suchomłynow z Instytutu Slawistyki PAN przedstawił referat „Wojna rosyjsko-ukraińska: rozwód cywilizacji? (relacje Polaków z okupowanego miasta)”.
Eurobizantyjskość – fenomen współczesnego społeczeństwa ukraińskiego.
01.03.2011

Bizantyjski obraz świata i jego percepcja są ukształtowane na podstawie takich pojęć, jak kłamstwo, podstępność, podłość, obłuda, zdrada, zmowa, kuluarnjść i intryganctwo, obskurantyzm i kult przywódcy, a także patos, przepych, nadmiar wszystkiego (pojęcia spokrewnione z tak zwaną rosyjską skalą), połączone z tradycjonalizmem i patriarchalnością.

Człowiek postradziecki ma wyraźną problem z samoidentyfikacją. Szczególnie ten problem uwidacznia się w Rosji. Trudno się dziwić. Po wchłonięciu tylu narodów i etnosów od Czeczenii i Karelów po Czukotkę i Kamczatkę na tle polityki przeciwstawiania się szeroko pojętemu Zachodowi (nie wspominajmy o słynnym zapłodnieniu kultury rosyjskiej przez francuska, to dotyczyło tylko dworzan – w życiu łapciarzy nic się nie zmieniło do dziś: pijatyka, bijatyka, szachrajstwo, ciemna głupota etc.) władcy na Kremlu i w pałacu Zimowym nie mieli innego wyjścia, jak niekonsekwentnie propagować kontrowersyjne idee Wielkiej Matuszki Rosji. Ciekawostka: po rewolucji październikowej Święta Trójca została zmodyfikowana: Marks – Engels – Lenin, obecnie Rosja trzyma się na chamskim urzędniku, obskurnym popie i podstępnym milicjancie. Nie mniej jednak, po upadku ZSRR, kiedy to jeszcze wierzono w transformacje społeczno-kulturowe, w leksykonie Homo Postsovieticum, w tym Ukraińców, został spopularyzowany przedrostek EURO- dodawany do wszystkiego, co było inne, a więc lepsze! Semantyka nawiązywała do standardów zachodnich sąsiadów lecz nie miała nic wspólnego z wartościami społeczeństwa europejskiego. Człowiek postradziecki nagle przemieścił się z „rozwiniętego socjalizmu” i „rewolucyjnej pieriestrojki” do pierwotnego kapitalizmu. Na tle totalnej nędzy reklamowane towary wydawały się czymś mistycznym i nieosiągalnym dla większości obywateli (tutaj nie mówmy o nowobogackiej warstwie złodziei i sprytnych byłych partyjnikach – oni mieli i dalej mają własną rzeczywistość).

Eurookna, europłoty, eurokafelki, eurofiranki, eyroremont stały się integralnym składnikiem sposobu myślenia Homo Postsovieticum. Mamy do czynienia z dziwnym inikatem – eurobizantyjskością: pragnienie do standardów europejskich życia połączone z wyraźną mentalnością bizantyjską.

Ołeh Pokalczuk uważa, że bizantyjski sposób myślenia – to, przede wszystkim, sposób zachowywania się człowieka, który jest skazany na zamieszkanie w warunkach niesprzyjających lecz który potrafi wykorzystać te warunki. Bizantyskość potrzebuje permanentnego stresu, co rozwija szczególny, afektowny typ kultury. Ta kultura boleśnie reaguje na zmiany i bazuje się na samoodtwarzaniu się. Dalej badacz stwierdza, że Bizantyjczycy przydzielają nadzwyczajną uwagę rytuałowej stronie każdego procesu, a każdy obrzęd staje się celem sam w sobie. Myślenie bizantyjskie ma szczególny tym uzależnienia psychicznego.

Bizantyjski obraz świata i jego percepcja są ukształtowane na podstawie takich pojęć, jak kłamstwo, podstępność, podłość, obłuda, zdrada, zmowa, kuluarnjść i intryganctwo, obskurantyzm i kult przywódcy, a także patos, przepych, nadmiar wszystkiego (pojęcia spokrewnione z tak zwaną rosyjską skalą), połączone z tradycjonalizmem i patriarchalnością.

Ale raczej znów chodzi o elity... bo nędzny rolnik, strudzony robotnik i zestresowany biurowiec nie za bardzo mają czas na intrygi, a przepych im tylko się marzy – i to w przerwach pomiędzy adoracjami swoich naczelników...

A teraz poznaj swego sąsiada bliżej...